Termocentrali me qymyr në Porto Romano

Per te dale nga kriza aktuale energjitike, qeveria shqiptare ka promovuar nje numer  hidrocentralesh dhe nje sere centralesh te tjera per prodhimin e energjise me ane te djegies se qymyrit. Nder te tjera, Ministria shqiptare e Ekonomise, Tregtise dhe Energjitikes ka nxitur ndertimin e nje termocentrali (TEC) me qymyrguri prane qytetit-port te Durresit, ne Porto Romano. Ky projekt eshte nen mbikqyrjen e kompanise italiane “Enel”.

Ne dhjetor 2007, ministri shqiptar i Ekonomise, Tregtise dhe Energjitikes ka nenshkruar sebashku me administratorin e pergjithshem te kompanise itaiane Enel, Fluvio Conti, nje memorandum mirekuptimi (MM) per zhvillimin e sektorit energjitik ne Shqiperi. Ne baze te kushteve te MM, eshte rene dakord qe Enel te ndertoje nje termocentral (TEC) me qymyrguri dhe nje linje transmetimi me Italine Sipas studimit te vleresimit ne mjedis, termocentrali do te kete nje kapacitet prej 800 MW, nje bankine per ngarkimin dhe shkarkimin e qymyrgurit te importuar, nje linje transmetimi qe do te lidhe kete nenstacion me nenstacionin e Tiranes, si dhe nje linje nenujore transmetimi qe do te lidhe centralin me Italine. Gjysma e energjise se prodhuar do te eksportohet drejt Italise. Kjo gje ka sjelle pakenaqesi per ne, pasi ne vend qe Italia te reduktoje ndotjen e mjedisit ne Shqiperi, e shton ate.

Nderkohe qe qeveria shqiptare shpreson se TEC-i ne Porto Romano do te luaje nje rol te rendesishem ne sigurimin e energjise elektrike, per ambientalistet nje rritje ne perdorimin e qymyrgurit te importuar, i cili eshte tejet ndotes per mjedisin, eshte i pakuptimte. Perftimi i energjise elektrike nga qymyrguri jo vetem do te rriste nivelin e ndotjes se Shqiperise me dioksid karboni dhe varesine ndaj lendeve djegese te importuara, por eshte gjithashtu burim i konsiderueshem i nje ndotje lokale, e cila i tejkalon normat kombetare. Rekomandime

Deri me tani, asnje kreditor nderkombetar nuk e ka konsideruar zyrtarisht financimin e projektit te Porto Romanos. Duke marre parasysh perfshirjen aktuale dhe te meparshme te institucioneve nderkombetare te financimit ne projekte te tjera per prodhimin e energjise elektrike ne Shqiperi, si per shembull TEC-i i Vlores, koalicioni i OJF-se shqiptare per mjedisin, “Ekolevizja”, i ben thirrje per bankave multilaterale per zhvillimin si dhe dhuruesve nderkombetare per zhvillimin:

• Te mos financojne  ndertimin e termocentralit te Porto Romanos.    
• Ne momentin kur ne fund te ketij viti do te behet rishikimi i strategjise tre-vjecare te investimit per Shqiperine t’i japin perparesiprojekteve    te qendrueshem per energjine elektrike, veçanerisht ne fushen e energjise se rinovueshme dhe per efikasitetin e energjise elektrike.    
• Te inkurajoje qeverine shqiptare ne gjetjen e nje zgjidhje per sigurimin e energjise elektrike per Shqiperine nepermjet energjise vertet te rinovueshme dhe efikasitetit te saj, dhe veçanerisht per te miratuar stimuj te konsiderueshem rregullative per zhvillimin e projekteve te riperteritshme per energjine elektrike.

Studim Over the edge: Enel s plans to export its pollution to Porto Romano, Albania
(27 Prill, 2010)
Studim Rezultatet e pyetësorit mbi TEC-in në Porto Romano
(15 Tetor 2009)
Prezantim Environmental assesment of the Industrial and energetic parks Porto Romano, Durrës, Albania 
(Qershor 2008)
Komente mbi draft strategjinë e BERZH për Shqipërinë
(31 Tetor 2009)