CILI ËSHTË PLANI I INVESTIMIT PËR MARRËVESHJEN E GJELBËR EVROPIANE?

Plani Evropian për Investimin e Marrëveshjes së Gjelbër (EGDIP), i referuar gjithashtu si Plani i Investimeve për Evropën e Qëndrueshme (SEIP), është shtylla kryesore e investimit financar të Marrëveshjes së Gjelbër. Për të arritur qëllimet e përcaktuara nga Marrëveshja e Gjelbër Evropiane, Plani do të vendosë në funksion të paktën 1 trilionë euro në investime të qëndrueshme gjatë dekadës së ardhshme. Një pjesë e planit, Mekanizmi i Tranzicionit të Vetëm, do të synohet drejt një tranzicioni të drejtë, gjithëpërfshirës dhe të gjelbër. Ky mekanizëm do të vendos në funksion të paktën 100 miliardë euro në investime gjatë periudhës 2021-2027 për të mbështetur fuqinë punëtorë të Evropës dhe qytetarët e rajoneve më të ndikuar nga tranzicioni.

PLANI EVROPIAN PËR INVESTIMIN E MARRËVESHJES SË GJELBËR KA TRE OBJEKTIVA KRYESORE:

• Së pari, do të rrisë fondet për tranzicionin dhe do të vendosë në funskion të paktën 1 trilionë euro për të mbështetur investimet e qëndrueshme gjatë dekadës së ardhshme përmes buxhetit të BE -së dhe instrumenteve të lidhura, në veçanti InvestEU;
• Së dyti, do të krijojë një kuadër mundësues për investitorët privatë dhe sektorin publik për të lehtësuar investimet e qëndrueshme;
• Së treti, do të ofrojë mbështetje për administratat publike dhe nxitësit e projekteve në identifikimin, strukturimin dhe ekzekutimin e projekteve të qëndrueshme.

Kapërcimi i kontinentit Evropian si një kontinent neutral ndaj klimës deri në 2050 është një sfidë ambicioze dhe e madhe, por në të njëjtën kohë dhe një mundësi. Buxheti dhe kapaciteti financiar/investues i BE -së, shtetet snëtare dhe aktorët e sektorit privatë do të luajnë të gjithë një rol të rëndësishëm në financimin e Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane. Buxheti i BE -së nuk mund të jetë i mjaftueshëm për të trajtuar ndryshimet klimatike ose për të përmbushur nevojat masive të investimeve globale. Vendet anëtare të BE-së dhe aktorë të sektorit privat do t’ju duhet të vendosin gjithashtu në funksion të kësaj burimet e tyre.

InvestEU do të lëvrojë rreth 279 miliardë euro investime private dhe publike të lidhura me klimën dhe mjedisin gjatë periudhës 2021-2030. Ai do të sigurojë një garanci buxhetore të BE-së për të lejuar Grupin EIB dhe partnerët e tjerë zbatues të investojnë në projekte duke grumbulluar dhe terhequr investitorë privatë.

 (Përkthimi i këtij materiali nuk është zyrtar, ndaj interpretimi i saj në gjuhën shqipe nuk është përgjegjësi e autorit.)

Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e Qendrës EDEN dhe në asnjë rrethanë nuk mund të konsiderohet se pasqyron pikëpamjet e Bashkimit Evropian.

Ky material informues për Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor vjen si pjesë e projektit “Green Economy for an Advanced Region”, financuar nga Bashkimi Evropian dhe zbatohet nga FORS Mali i Zi në partneritet me organizatat SMART Kolektive nga Serbia, Qendra për Zhvillim dhe Mbështetje nga Bosnja dhe Hercegovina, EKO Svest nga Maqedonia Veriore, Qendra EDEN nga Shqipëria dhe Shoqata Slap nga Kroacia.

Cfarë është Marrëveshja e Gjelbër Evropiane?

Marrëveshja e Gjelbër Evropiane (MGjE) synon të transformojë bllokun e 27 shteteve anëtarë të BE-së nga modele ekonomike të bazuara në prodhimin e Co2 në nivele të larta - drejt modele të qëndrueshme dhe të gjelbërta të bazuara në nivele të ulta të prodhimit të Co2, pa ndikuar në mirëqënien dhe duke përmirësuar cilësinë e jetës së njerëzve, përmes një kapitali natyror më të pastër - ajrit, ujit më të pastër, etj. Edhe pse kjo mund t’ju tingëllojë dhe duket ambicioze, në të vërtetë është më shumë se kaq.

Si do të bëhet i mundur arritshmëria e MGjE?

MGjE do të bëhet i mundur përmes rishikimit dhe hartimit të kornizave legjislative që adresojnë dhe përcaktojnë synimet kryesore të vendosur nga Komisioni Evropian. Qëllimi kryesor që i gjithë blloku i BE-së zotohet është reduktimi i emetimeve të Co2 me 50% - 55% deri më 2030 (krahasuar me nivelet e 1990) - i cili parashikohet të jetë synimi parësor - krahas incentivave për të inkurajuar investimet dhe ‘gjelbërimin’ e sektorit privat dhe ndër të tjera reduktimin e presionit mbi larminë biologjike të Evropës, gjenerimit të mbetjeve apo menaxhimit të burimeve natyrore.

Cfarë roli do të luajë Parlamenti Evropian në zbatimin e MGjE?

Qeveritë e shteteve anëtare të BE-së do të hartojnë dhe miratojnë ligjet përkatëse mjedisore në Parlamentin Evropian (PE). Kjo u jep euro-deputetëve një rol kryesor në procesin e hartimit e ligjeve të reja apo rishikimin e atyre në fuqi që pritet të rrjedhin në vazhdim në kuadër të MGjE, si psh. - rishikimi i skemës të shumë kritikuar për gjenerimin e Co2 nga aktivitetet tregtare, standartet reja të prodhimit automjeteve, rishikimin e politikave të bujqësisë, ndryshimet në rregulat e BE-së mbi subvencionet shtetërore që do të ndahen me shtetet që do të reduktojnë gradualisht përdorimin e lëndëve djegëse.Praktikisht në këtë proces, roli i PE është të rrisë veprimin e gjelbër të bllokut - vitin e kaluar, PE deklaroi emergjencën klimatike.

(Përkthimi i këtij materiali nuk është zyrtar, ndaj interpretimi i saj në gjuhën shqipe nuk është përgjegjësi e autorit.)

Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e Qendrës EDEN dhe në asnjë rrethanë nuk mund të konsiderohet se pasqyron pikëpamjet e Bashkimit Evropian.

Ky material informues për Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor vjen si pjesë e projektit “Green Economy for an Advanced Region”, financuar nga Bashkimi Evropian dhe zbatohet nga FORS Mali i Zi në partneritet me organizatat SMART Kolektive nga Serbia, Qendra për Zhvillim dhe Mbështetje nga Bosnja dhe Hercegovina, EKO Svest nga Maqedonia Veriore, Qendra EDEN nga Shqipëria dhe Shoqata Slap nga Kroacia.

Dita 5 maj është një ditë e rëndësishme për Drinin. Shqipëria përshkrohet prej lumit më të gjatë në teriitorin e saj, prej lumit Drin. Drini me një gjatësi 335 km, përshkron Shqpërinë me 285 km të tij, dhe ky 5 maj 2021 ishte dhe më i veçantë për Drinin pasi shënon 10 vjetorin e nënshkrimit të Memorandumit të Mirëkuptimit për menaxhimit e basenit të Drinit (DRIN CORDA) mbështetur nga projekti Drin, GEF.
Qendra EDEN zgjodhi që këtë ditë ta festojë në rajonin e Shkodrës. Në kuadër të projektit “Drini – Mbështetje për jetën dhe natyrën", qendra EDEN i nisi festimet në Mjedë me nxënësit e Shkollës së Mesme të Bashkuar "Hajmel". Nxënësit zhvilluan një guidë në natyrë për t'u njohur me vlerat e Drinit, me ekositemin me natyrën. Lojrat mjedisore shoqëruan aktivitetin ku nxënësit dhanë mesazhe për Drinin, si: Drini është burim energjie, Drini shërben për zhvillimin e turizmit, Drini ndihmon bujqësinë, Drini ka peizazh shumë të bukur dhe kafshë të egra.

Festimet "Muzikë, Natyrë dhe Bashkëveprim" vijuan pasdite në sheshin përpara Bashkisë Shkodër, me një ekspozitë prej 26 fotografish. Dashamirës të mjedisit dërguan fotografitë e tyre për bukuritë e Drinit, që qendra EDEN i shfaqi në aktivitet. Një panel diskutimi u zhvillua me përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile, përfaqësues të Këshilli të Basenit Ujor Drin – Bunë dhe Zyrën e Administrimit të Baseneve Ujore Drin – Bunë.
Ndër çështjet e diskutuara ishin, mungesa e ndërgjegjësimit të banorëve për të mbrojtur Drinin. U paraqit nevoja për patjen e fushatave të vazhdueshme ndërgjegjësuese më të rinjtë, me turistët etj., për të mos dëmtuar Drinin. Mbetjet ishin një nga temat më delikate që ndikojnë në mënyrë negative në lumin Drin. Institucionet shtetërore duhet të forcojnë inspektimet në terren, dhe vetë institucionet shtetërore përgjegjëse duhet të përforcojnë bashkëpunimin midis tyre në mënyrë që të ketë më tëpër monotorim dhe një administrim më të mirë të basenit ujor. Aktiviteti u shoqërua nën tingujt e muzikës nga muzikantë të rinj për të ftuar qytetarët e Shkodrës në aktivitet.
Qendra EDEN për këtë aktivitet shpërndau te të pranishmit çanta beze, byzylykë dore, me mesazh për Drinin, të punuara me tekstil nga materiale të ricikluara nga zonjat qëndistare të Vaut të Dejës, kartolina me fotografi nga Drini për t'ia dërguar të afërmëve, dhe spila me kafshët dhe bimët më përfaqësuese të basenit ujor.

Falenderojmë Bashkinë Shkodër për bashkëpunimin e tyre, organizatat e shoqërisë civile dhe institucionet shtetërore që iu bashkuan aktivitetit dhe u angazhuan në diskutimin e panelit "Le të flasim për Drinin", dashamirësit e mjedisit që na dërguan fotografitë për ti paraqitur në ekspozitën e aktivitetit, Shkollën e Mesme të Bashkuar "Hajmel", vullnetarët e qendrës EDEN, Natyralistët, dhe të gjithë banorët që iu bashkuan festimeve me ne për Drinin.

Aktivitetet u mbështetën nga Programi Lehtësues i Fondit Global për Mjedisin (GEF) projektit me titull “Mundësimi i bashkëpunimit ndërkufitar dhe menaxhimi i integruar i burimeve ujore në pellgun e zgjeruar të lumit Drin” (Projekti Drin) i zbatuar nga Programi i Zhvillimit të Kombeve të Bashkuara (UNDP) dhe ekzekutohet nga Global Water Partnership (GWP) përmes GWP-Mediterranean (GWP-Med).

Për më shumë ndiqni fotografitë në facebook duke klikuar këtu

Marrëveshja e Gjelbër Evropiane (MGjE) është cilësuar si “Momenti i njeriut në hënë për Evropën”. Asnjë hap apo plan i ngjashëm nuk është ndërmarrë apo tentuar më parë nga BE, ndaj MGjE ndryshe njihet si guri kilometrik më kuptim plotë për zhvillimin e qëndrueshëm që prej revolucionit industrial - zanafilla e prodhimit dhe përdorimit të plastikës dhe emetimit të pakontrolluar të gazrave serë në atmosferë.

MGjE ka si fokus prioritar tematikat si më poshtë, të cilat do të përkthehen në plane-veprimi, ligje dhe investime (disa prej tyre janë të tashmë të miratuara dhe në fuqi):

1. Biodiversiteti - ndërmarrja e masave që mbrojnë ekosistemet e rrezikuara
2. Nga Ferma në Tavolinë - alternativa për të siguruar më shumë qëndrueshmëri në sektorin e industrisë ushqimore
3. Bujqësi e qëndrueshme - qëndrueshmëri në aktivitetin bujqësor dhe zonave rurale të BE-së përmes Politikës së Përbashkët Bujqësore (CAP).
4. Energji e pastër
5. Industri e qëndrueshme - alternativa më të qëndrueshme, cikle prodhimi më miqësore ndaj mjedisit
6.Ndërtimi dhe rinovimi - nevoja për një sektor ndërtimi më të pastër
7.Transport i qëndrueshëm - mbështetje për alternativa më të qëndrueshme transporti/lëvizshmërie.
8.Eleminimi i ndotjes - masa për të ulur ndotjen në mënyre eficiente dhe të shpejtë në kohë
9.Veprim për klimën - kapërcimi i BE-së drejt statusit “climate-netural” deri më 2050.

(Përkthimi i këtij materiali nuk është zyrtar, ndaj interpretimi i saj në gjuhën shqipe nuk është përgjegjësi e autorit.)

Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e Qendrës EDEN dhe në asnjë rrethanë nuk mund të konsiderohet se pasqyron pikëpamjet e Bashkimit Evropian.

Ky material informues për Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor vjen si pjesë e projektit “Green Economy for an Advanced Region”, financuar nga Bashkimi Evropian dhe zbatohet nga FORS Mali i Zi në partneritet me organizatat SMART Kolektive nga Serbia, Qendra për Zhvillim dhe Mbështetje nga Bosnja dhe Hercegovina, EKO Svest nga Maqedonia Veriore, Qendra EDEN nga Shqipëria dhe Shoqata Slap nga Kroacia.