Qendra mjedisore EDEN, përfundoi në muajin janar 2020, projektin “Vënia në pah e Ekonomisë Qarkulluese- si një përqasje e re për një shoqëri aktive”. Projekti synonte rritjen e kuptimt  dhe të përforcohet i menduarit kritik për ekonominë qarkulluese nëpërmjet qasjeve praktike të modeleve në jetën e përditshme të qyteteve. Një seri aktivitetesh u zhvilluan për të arritur qëllimin e projektit. Një workshop për Ekonominë Qarkulluese, 2 ditor në qershor 2019 u zhvillua në Tiranë, ku pjesëmarrës ishin organizata nga vende të ndryshme të Shqipërisë, biznese etj, në total rreth 35 pjesëmarrës. Në fund workshop finalizoi 4 ide të cilat bazoheshin në konceptin e ekonomisë qarkulluese, dhe ideja më e mirë u zbatua në 2 qytete në Berat dhe Shkodër nga organizatat lokale," Për mirëqënie sociale dhe mjedisore", "Alenca e Alpeve Shqiptare" dhe "Teuta Dezajn", Berat.
Aksionet lokale u zhvilluan me nxënësit e shkollave dhe me banorët, ku filllimisht iu dha informacion rreth ekonomisë qarkulluese dhe më tej të rinjtë me ndihmën e organizatave lokale zhvilluan vetë objekte të reja duke u bazuar në materiale që nuk përdoreshin më. Një tjetër aksion lokal u zhvillua dhe në Tiranë, ku përvec informacionit për ekonominë qarkulluesë në Sheshin Skënderbej banorët u ftuan në një forum diskutimi për rëndësinë e temës dhe lidhjes që ekziston me ndryshimet klimatike. Në përmbyllje të këtyre aksioneve lokale u vu re nevoja për zhvillimin e sa më shumë aktiviteteve të tilla si organizatorët dhe pjesëmarrësit ishte e madhe shprehën dëshirën që nisma të tilla të replikohen përsëri madje dhe në qytete të tjera të vendit.

Qendra EDEN gjithashtu zhvilloi, leskione me studentët në Fakultetin e Shkencave të Natyrës, në Fakultetin e Inxhinierisë së Ndërtimit dhe me aktivistët e organizatës. Më tej u krijua një grup me 20 të rinj që identifikuan në hartë në sajë të një punë dy mujore në terren bizneset të cilat kanë potencial për ekonominë qarkulluese. Të rinjë zhvilluan dhe një video “Eksplorimi i nismave te Ekonomise Qarkulluese ne Tirane” e cila tregon të gjithë procesin e ndjekur për identifikimin e 27 bizneseve.

Qendra EDEN dhe të rinjtë, këtë hartëzim në terren e shtynë edhe më tutje me qëllimin për të nxitur bashkinë e Tiranës për të prioritizuar në nismat e saj konceptin e ekonomisë qarkulluese. Një letër me gjetjet dhe rekomandime,nga hartëzimi në terren i bizneseve të ekonomisë qarkulluese. Letra “Tirana pararojë në nxitjen dhe mbështetjen e nismave të ekonomisë qarkulluese – vëmendja e të rinjve ndaj zhvillimit të një qyteti rinor, social dhe të shëndetshëm” i është drejtuar këshillit të Bashkisë Tiranë dhe qendra EDEN dhe të rinjtë zhvilluan një takim (03.02.2020) me Komisionin e Çështjeve Rinore dhe Punësimit në ambientet e Bashkisë Tiranë, të cilët e mirëpritën nismën dhe shprehën angazhimin që në mbledhjet e këshillit bashkiak do të paraqesin projektin  dhe gjetjet e tij sipas letrës dërguar këshillit.

Falenderojmë të gjitha organizatat, bizneset të cilat kanë qenë pjesë të këtij projekti, të gjithë banorët dhe të rinjtë që mirëpritën çdo informacion të ndarë. Në mënyrë të veçantë qendra EDEN falenderon organizatat lokale për aksionet në Shkodër dhe Berat dhe të rinjtë që të palodhur dolën në terren në qytetin e Tiranës për identifikimin e bizneseve sipas sistemit të ekonomisë qarkulluese.

Fotografitë mund ti ndiqni në facebook të qendrës EDEN

Në kuadër të projektit “Vënia në pah e Ekonomisë Qarkulluese- si një përqasje e re për një shoqëri aktive”” nëpërmjet Co-PLAN, Instituti për Zhvillimin e Habitatit. në kuadër të projekti rajonal ENV.Net me fonde të Bashkimit Evropian

Qendra EDEN në bashkëpunim me studentë të Institutit Politeknik të Worçesterit, SHBA,  po zhvillon një studim për sistemin e pastrimit kimik në Tiranë. Qëllimi i këtij studimi është të identifikojë alternativat në të mira të mundshme të praktikave të menaxhimit të mbetjeve të bizneseve të pastrimit kimik në Tiranë, në mënyrë që të zvogëlojë ndikimin e tyre tek punëtorët e pastrimit kimik, në mjedis dhe në publik.

Studimi bazohet dhe në zhvillimin e intervistave online. Nëpërmjet intervistës synohet të mblidhet informacion për praktikat e banorëve të Tiranës në lidhje me pastrimin kimik.

Përgjigjet tuaja të vlefshme do të shërbejnë në hartimin e raportit përfundimtar në kuadër të këtij studimi i cili do të jetë publik në përfundimin e tij. Intervista është konfidenciale.

 Për të dhënë kontributin tuaj online ju lutem plotësoni intervistën duke klikuar në këtë link

Një trajnim 2-ditor për organizatat e shoqërisë civile nga Shqipëria dhe Maqedonia mbi “Studim dhe Kërkim” u zhvillua në Tiranë, më 28-29 Tetor 2019. Trajnimi mblodhi 24 OSHC të cilat patën mundësinë të informoheshin dhe trajnoheshin rreth studimeve dhe kërkimeve në fushën mjedisore të dokumenteve siç janë ligjet mjedisore, planet, strategjitë dhe legjislacioni, në nivelin lokal dhe vendor; kështu që ato janë në gjendje të kontribuojnë në aksionet e advokimit bazuar në argumente dhe gjetje të shëndosha.
Trajnimi kombinoi leksione, punë grupore, ushtrime skenari dhe praktika aftësie. I gjithë trajnimi ndoqi një qasje interaktive ku pjesëmarrësve iu kërkua kontribut dhe reflektim.
Rezultatet nga ky trajnim:
- Diskutime mbi ekonominë e gjelbër, zhvillimin e qëndrueshëm, ekonominë qarkulluese ku u bë në një qasje të hapur diskutimi. Të gjithë pjesëmarrësit shpjeguan pikëpamjen e tyre për këto koncepte dhe gjithashtu për zhvillimin e ri ndërkombëtar dhe kombëtar për këto çështje.
- Prezantimi me Acquis të BE-së. Seanca u përqëndrua në: (i) Strukturat e BE-së; (ii) Acquis communautaire; (iii) Legjislacioni Evropian në sektorin e mjedisit; (iv) Përafrimi; dhe (v) EUR-Lex. Qëllimi ishte shpjegimi I të gjitha këtyre temave dhe gjithashtu se si të gjesh informacione për të gjitha këto tema në faqet e internetit të BE-së dhe marrëdhëniet e tyre me legjislacionin kombëtar në të dy vendet.
- Njohja me përafrimin e legjislacionit dhe më hollësisht një matje të nivelit të transpozimit përmes Tabelës së pajtimit dhe zbatimit përmes Pyetësorit të Implementimit.
Trajnimi ishte pjesë e projektit "GEAR - Ekonomia e Gjelbër për një Zhvillim Rajonal", që ka si qëllim rritjen e aktiviteteve dhe ndikimit të organizatave të shoqërisë civile nga Shqipëria, Mali i Zi, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina dhe Maqedonia, në mbrojtje të mjedisit përmes rrjeteve, duke forcuar kapacitetet e tyre dhe duke promovuar ekonominë e gjelbër. Mbështetet financiarisht nga Bashkimi Evropian!
Projekti realizohet në partneritet me organizatën FORS Mal i Zi i cili është dhe koordinatori i projektit, Qendra EDEN nga Shqipëria, SMART Kolektiv nga Serbia, Qendra për përkrahje dhe zhvillim nga BiH, EKO Svest nga Maqedonia dhe Shoqata Slap nga Kroacia.
Ndiqni fotot e trajnimit në faqen e facebook!

Cfarë është Java Ndërkombëtare e Parandalimit të Helmimit nga Plumbi?

Java Ndërkombëtare e Parandalimit të Helmimit nga Plumbi është një iniciativë e Aleancës për Plumbin në Bojëra ( Lead in Paint Alliance) dhe zhvillohet çdo vit gjatë javës së fundit të tetorit. Qëllimi i kësaj fushate është të rritja e ndërgjegjësimit për nevojën e veprimit për të adresuar këtë
efektet në shëndetin e njeriut nga ekspozimi ndaj plumbit, veçanërisht në lidhje me fëmijët.
Fokus i veçantë jatë javës së fushatës është të nxisë veprime të mëtjeshme në lidhje me qeveritë,
industritë dhe konsumatorët për të eleminuar plumbin në bojë.
Partnerët e përfhisrë në këtë fushatë janë: Programi i Kombeve të Bashkuara për Mjedisin (UNEnvironemnt), Organizata Botërore e Shëndetit (OBSH), Qendra e Shteteve të Bashkuara për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Mbrojtjen e Mjedisit dhe IPEN, duke punuar së bashku si pjesë e Aleancës për të mbështetur fushatën duke prodhuar materiale fushate shumë-gjuhëshe për përdorim në lokal,fushatat rajonale ose kombëtare. Këto materiale janë në dispozicion përmes faqes zyrtare të OBSH-së.
Cfarë është Plumbi?
Plumbi është një metal toksik natyral që gjendet në koren e tokës. Ka shumë përdorime,përfshirë në prodhimin e baterive për automjete motorike dhe ruajtjen e energjisë, në pigmente dhe ngjyra, xham qeramike, stoli, kozmetikë, lodra si mjekime popullore. Përpunimi, përdorimi dhe asgjësimi i plumbit ka efekte në shëndetin njerëzon si dhe në mjedis
Cfarë është helmimi nga plumbi?
Helmimi nga plumbi i referohet ekspozimit të tepërt njerëzor ndaj plumbit. Ekspozimi mund të ndodhë nga thithja e tymrave të plumbit dhe grimcave, p.sh. nga shkrirja, ose nga gëlltitja e pluhurit të kontaminuar nga plumbi (p.sh. nga boja e plumbit që prishet), uji (nga gypat e plumbit) dhe ushqimi (nga konetierët me xham të plumbit). Ekspozimi mund të ndodhë gjatë një hapësirë e shkurtër kohe (helmim akut) ose gjatë një periudhe të zgjatur (helmim kronik). Asnjë nivel i sigurt i ekspozimit ndaj plumbit nuk është identifikuar deri më tani. Si pasojë, disa autoritetet shëndetësore përcaktojnë ekspozimin e tepërt si përqendrim të plumbit në gjak mbi vlerën e referencës për popullsinë në tërësi. Kjo vlerë referimi është zakonisht përqendrimi gjeometrik mesatar i plumbit të gjakut që gjendet në nivelin më të lartë 2.5% ose 5% e popullsisë, d.m.th përkatësisht përqindja 97.5 ose 95. Për shembull, në në SHBA përqendrimi i plumbit të gjakut në përqindje 97.5, në fëmijët nën gjashtë vjeç është 5 μg / dL . I njëjti përqëndrim është 98% e vlerës për fëmijët nën moshën shtatë vjet në Francë .

Cilat janë efektet shëndetësore të ekspozimit ndaj plumbit?
Plumbi nuk ka asnjë funksion biologjik në trup. Akumulohet në trup dhe ndikon praktikisht të gjitha organet. Ekspozimi i plumbit mund të shkaktojë shëndet shëndetësor kronik dhe ndikon te të gjitha grupmoshat, por është veçanërisht e dëmshme për fëmijët e vegjël. Kjo është sepse sistemi nervor në zhvillim është i ndjeshëm ndaj efekteve toksike të plumbit,madje edhe në nivele të ekspozimit që nuk shkaktojnë simptoma dhe shenja të dukshme. Ekspozimi ndaj plumbit që në fëmijërinë e hershme mund të rezultojë në ulje të aftësive konjitive, disleksi, çrregullimi i deficitit të vëmendjes dhe sjellja antisociale. Ekspozimi ndaj plumbit gjithashtu mund të shkaktojë hipertension, dëmtim të veshkave, imunotoksicitet dhe toksicitet ndaj organeve riprodhuese.
2 Thithja e sasive të mëdha të plumbit mund të shkaktojë gjendje kome, konvulsione dhe madje edhe vdekje. Fëmijët që mbijetojnë nga helmimet e rënda nga plumbi mund të kenë probleme neurologjikë të përhershme apo lëndime të tilla si shurdhimi dhe ulje e kofiçientit të inteligjencës.

Cfarë mund të bëj?
Një nga mënyrat për të mbrojtur veten dhe familjen tuaj nga ekspozimi i plumbit është të jeni konsumator i kujdesshëm. Ju duhet të përpiqeni të informoheni rreth burimeve të ekspozimit të plumbit në komunitetin tuaj dhe shmangni blerjen e produkteve që mund të përmbajnë plumb. Për shembull, kur blini bojë kontrolloni etiketën për të parë nëse përmendet plumbi. Nëse nuk jeni i sigurt pyesni shitësin ose prodhuesin në lidhje me përmbajtjen e mundshme të plumbit. Nëse plumbi në bojë nuk kontrollohet me ligj në vendin tuaj, atëherë loboni te politikanët tuaj që të bëjnë diçka në lidhje me të. Nëse jeni duke planifikuar të rindërtoni shtëpinë ose të rinovoni mobiljet e pikturuara, dhe ju mendoni se boja origjinale mund të përmbajë plumb, duhet të merrni këshilla ekspertësh për metodat më të sigurta për heqjen e bojës. Duhet të bëni kujdes kur blini produkte kozmetike dhe ilaçe tradicionale! Kur blini një bateri të re të makinës, cojeni atë të vjetrën tek distributori ose tek një fimë e licencuar për riciklim.

Për më shumë lexoni  Përditësimi mbi statusin global të limiteve ligjore të plumbit në bojra dhe Fact Sheet mbi ekspozimin ndaj plumbit!